ទិវាគុណមាតា (Father’s Day) នេះគឺបានចាប់កំណើតឡើងនៅដើមស.ទ.ទី២០ ដោយមានប្រភពមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក មកទល់សព្វវាបានរីកដុះដាលគ្រប់ទីកន្លែងជុំវិញពិភពលោកហើយ។ ចំពោះកាលបរិច្ឆេទនៃទិវានេះគឺ ខុសគ្នាទៅតាមទំនៀមទំលាប់របស់ប្រទេស និងតំបន់និមួយៗ។ ប៉ុន្តែថ្ងៃដែលគេពេញនិយម និងទទួលស្គាល់ថាជាថ្ងៃនៃទិវាគុណឪពុក ដែលមានប្រទេសជាច្រើនប្រារព្ធនៅថ្ងៃនោះ នោះគឺនៅថ្ងៃអាទិត្យទី៣ នៃខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយវាប្រមាណជាជាង៥០ប្រទេសជុំវិញពិភពលោក ដែលឆ្លងថ្ងៃនេះជាទិវាគុណឪពុកដូចគ្នា។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានដែរ ទិវាគុណឪពុក និងទិវាគុណម្តាយ ទើបតែពេញនិយមប្រារព្ធជុំគ្រួសារ មិត្តភកិ្ត បងប្អូនរៀបចំកម្មវិធីជុំគ្នា ក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ។
ដើមកំណើតដំបូងបង្អស់នៃទិវាគុណឪពុក
ទិវាគុណឪពុកដំបូងគេបង្អស់គឺនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០១០ ដែលធ្វើការផ្តួចផ្តើមឡើងដោយ លោកស្រី Dodd (Mrs. Dodd，Sonora Louise Smart Dodd) ដែលគាត់រស់នៅSpokane ក្នុងរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន។ ម្តាយរបស់លោកស្រី គឺបានចែកឋានទៅនៅពេលដែលគាត់សម្រាល់កូនទី៦ នៅពេលនោះដោយមានបញ្ហាក្នុងពេលសម្រាល់ទើបធ្វើឲ្យគាត់ទទួលមរណភាពទៅ ដោយបន្សល់ទុកកូនចំនួន៦នាក់ ឲ្យឪពុករបស់លោកស្រី គឺលោក William Smart ដែលជាទាហានធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្រ្គាមនៅអាមេរិក។ ក្រោយភរិយារបស់គាត់បានទទួលមរណភាពហើយនោះ គាត់ក៏បាននាំកូនៗទាំង៦នាក់ទៅរស់នៅកសិដ្ឋានមួយ ដែលស្ថិតខាងកើតនៃរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន រែកនៅអំរែកយ៉ាងធ្ងន់នេះ ទទួលភារកិច្ចចិញ្ចឹម និងអប់រំកូនៗទាំង៦នាក់រហូតដល់ធំដឹងក្តីតែម្នាក់អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ចំណែកឯលោកស្រី Dodd គឺជាកូនស្រីទី២ក្នុងគ្រួសារ ហើយក៏ជាកូនស្រីតែម្នាក់គត់ក្នុងគ្រួសារដែរ។ លោកស្រីជាកូនស្រីដែលចេះយកទុកធុរៈ និងដឹងអំការលំបាករបស់ឪពុកខំធ្វើការដើម្បីចិញ្ចឹមកូនៗ ទាំងនឿយហត់ពីព្រឹកដល់យប់ មកដល់ផ្ទះហើយនៅត្រូវធ្វើកិច្ចផ្ទះ និងថែរក្សាកូនៗគ្រប់គ្នាទៀត គាត់ពិតជាអាណិតនិងចង់ជួយឪពុកគាត់ណាស់ ។ ក្រោយរយៈពេលច្រើនឆ្នាំខំលំបាកចិញ្ចឹម និងអប់រំកូនៗមក ទីបំផុតកូនៗរបស់គាត់បានធំដឹងក្តី និងមានការងារ គ្រួសារ ហើយលែងជាបន្ទុករបស់គាត់ទៀតហើយ។ នាពេលនោះ លោកស្រី Dodd គាត់គិតថាក៏ជាពេលដែលកូនៗទាំងអស់ ពិសេសគឺរូបគាត់ផ្ទាល់ត្រូវបំរើ និងថែរក្សាឪពុករបស់ខ្លួនវិញម្តងហើយ។ ប៉ុន្តែព្រហ្មលិខិតពិតជាធ្វើបាបមនុស្សណាស់ ស្របនឹងពេលនោះដែរ ឪពុករបស់លោកស្រីដោយសារការខំប្រឹងប្រែធ្វើការមិនគិតនឿយហត់អស់រយៈពេលច្រើនឆ្នាំធ្វើឲ្យសុខភាពគាត់មិនល្អ ក៏ទទួលមរណភាពទៅក្នុងឆ្នាំ១៩០៩។
ក្រោយមរណភាពរបស់ឪពុកលោកស្រី ក្នុងឆ្នាំដដែរនោះ បន្ទាប់ពីបានចូលរួមទិវាគុណមាតាក្នុងព្រះវិហារបាន១សប្តាហ៍មក ធ្វើឲ្យលោកស្រីមានការនឹករលឹកជាខ្លាំងដល់ឪពុករបស់គាត់ គុណឪពុកដែលខិតខំចិញ្ចឹម និងអប់រំកូនៗតាំងពីតូចដល់ធំដឹងក្តីដោយមិនគិតពីការលំបាក និងសុខទុក្ខខ្លួនឯង ហើយក៏មិនចាញ់មាតាក្នុងលោកដែរ។ នៅពេលនោះលោកស្រីក៏បានរៀបរាប់អំពីទឹកចិត្ត និងការស្រលាញ់របស់លោកស្រីចំពោះឪពុករបស់ខ្លួនដែលបានទទួលមរណភាពហើយនោះ ទៅកាន់លោកឪនៅព្រះវិហារនោះ (លោកឪ Rev. Rasmus) ហើយលោកស្រីសង្ឃឹមថានឹងមានថ្ងៃដ៏ពិសេសណាមួយដើម្បីរំលឹកដល់គុណរបស់ឪពុកទាំងឡាយក្នុងលោក ដែលអស្ចារ្យដូចឪពុករបស់លោកស្រី។ លោកឪ Rev. Rasmus ស្តាប់ហើយមានចិត្តរំភើប និងយល់ស្របតាមគំនិតរបស់លោកស្រីដែរ ហើយស្របពេលនោះក៏មានការគាំទ្រពីសមាគមន៍សាសនាជាច្រើនផងដែរ។ បន្ទាប់មកលោកស្រីក៏បានសរសេរសារលិខិតមួយស្នើទៅកាន់សាលាក្រុង Spokane និងរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បីបង្ហាញពីគំនិតចង់ឲ្យមានទិវាគុណឪពុកនេះឡើង ដោយលោកស្រីជ្រើសយកថ្ងៃកំណើតរបស់ឪពុកលោកស្រីគឺថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ជាទិវាគុណឪពុក។ លោកអភិបាលក្រុង និងរដ្ឋាភិបាលរដ្ឋវ៉ាស៊ីនតោន ក៏បានយល់ព្រមនឹងគំនិតរបស់លោកស្រី កំណត់ឲ្យមានទិវាគុណឪពុកនេះឡើង ប៉ុន្តែដោយកំណត់យកថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី៣ក្នុងខែមិថុនា ជាថ្ងៃនៃទិវាគុណឪពុកវិញ គឺត្រូវនឹងថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩១០ ក៏ជាថ្ងៃនៃទិវាគុណឪពុកលើកទី១ក្នុងពិភពលោកដែរ។ ចាប់ពីពេលនោះមក គ្រប់ទីកន្លែងនៃសហរដ្ឋអាមេរិកគឺប្រារព្ធពិធីទិវាគុណឪពុកនេះរហូតមកទៅ។
នៅឆ្នាំ១៩២៤ ប្រធានាធិបតីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសសម្រេចលើកថ្ងៃទិវាគុណឪពុកឲ្យក្លាយជាសកម្មភាពប្រារព្ធធ្វើទូទាំងប្រទេស។ មកដល់ឆ្នាំ១៩៦៦ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក បានចេញសារលិខិតជាផ្លូវការប្រកាសទិវាគុណឪពុក ក្នុងថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី៣ ក្នុងខែមិថុនាជារៀងរាល់ឆ្នាំជាទិវាបុណ្យរបស់អាមេរិក។ ហើយមកទល់ឆ្នាំ១៩៧២ ប្រធានាធិបតិអាមេរិកផ្សេងទៀត ក៏បានចុះហត្ថលេខា និងចេញសារលិខិតប្រកាសជាផ្លូវការទៀតថាទិវាគុណឪពុកជាទិវារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទាំងមូល ហើយនិងជាអមតៈតរៀងទៅ។
ទិវាគុណឪពុកក្នុងបណ្តាប្រទេសជុំវិញពិភពលោក
ថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស រ៉ូស្ស៊ី ។
ថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស បែលហ្ស៊ិក អ៊ីតាលី ព័រទុយហ្គាល់ និងអេស្ប៉ាញ ។
ថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស កូរ៉េ ខាងត្បូង (ទិវាគុណឪពុកម្តាយ) ។
ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស អាល្លឺម៉ង់ ។
ថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស ដាណឺម៉ាក ។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី១ក្នុងខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស លីទុយអានី ។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី២ក្នុងខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស អូទ្រីស និងបែលហ្ស៊ិក។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី៣ក្នុងខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសកម្ពុជា, ចិន, ប្រទេសសឹង្ហបុរី, ប្រទេសអាហ្សង់ទីន, ប្រទេសកាណាដា, ប្រទេសឈីលី, ប្រទេសកូឡុំប៊ី, ប្រទេសកូស្តារីកា, ប្រទេសគុយបា, ប្រទេសអេក្វាឌ័រ, ប្រទេសបារាំង, ប្រទេសឥណ្ឌា, ប្រទេសអៀរឡង់, ជប៉ុន, ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី, ប្រទេសម៉ាល់តា ប្រទេសម៉ិកស៊ិកកូ, ហូល្លង់, ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន, ប៉ាណាម៉ា, ប្រទេសប៉េរូហ្វីលីពីន, ស្លូវ៉ាគី, អាហ្រ្វិកខាងត្បូង, ប្រទេសស្វីស,ប្រទេសតួកគី, ចក្រភពអង់គ្លេស, សហរដ្ឋអាមេរិក, វេណេហ្ស៊ុយអេឡា, ហ្ស៊ីមបាវេ ……ជាដើម។
ថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេស ប៊ុលហ្គារី។
ថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសនីការ៉ាហ្គ័ និងប្រទេសប៉ូឡូញ។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ចុងក្រោយក្នុងខែកក្កដា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅសាធារណរដ្ឋដូមីនីក។
ថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅចិនតៃវ៉ាន់។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី២ក្នុងខែសីហា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសប្រេស៊ីល ។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី១ក្នុងខែកញ្ញា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសញូវែលសេឡង់ និងអូស្រ្តាលី។
ថ្ងៃអាទិត្យនៃសប្តាហ៍ទី២ក្នុងខែវិច្ឆិកា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសអេស្តូនី ហ្វាំងឡង់ ន័រវែស និងស៊ុយអ៊ែត ។
ថ្ងៃទី៥ ខែធ្នូ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅប្រទេសថៃ (ខួបកំណើតរបស់ព្រះចៅក្រុងថៃ ព្រះមហាក្សត្រ Bhumibol Adulyadej)។
វីដេអូខ្លីមានន័យសម្រាប់ទិវាគុណឪពុក
Daddy is the sweetest daddy in the world; Daddy is the most handsome, the smartest; the most clever, the kindest; He is my superman; Daddy wants me to do well at school; Daddy is just great, but he lies…… He lies about having a job; He lies about having money; He lies that he’s not tired; He lies that he’s not hungry; He lies that we have everything; He lies about his happiness; He lies because of me… Everything about LOVE at Mekdeysneha មេឃដីស្នេហា
