ពិធីបុណ្យឯករាជ្យជាតិ ត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅទីតាំងវិមានឯករាជ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ដោយមានការរួមពីប្រជាជនទូទាំងប្រទេស មានទាំងលោកគ្រូអ្នកគ្រូ សិស្សានុសិស្ស អ្នកមុខអ្នកការ មន្រ្ដីរាជការធំៗរហូតដល់ព្រះមហាក្សត្រ។ ពិធីនេះប្រារព្ធឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៣ មកម្លេះ ដើម្បីអបអរសាទរ និងរំលឹកចំពោះការទទួលបានឯករាជ្យពេញលេញពីប្រទេសបារាំង ក្រោមវីរភាពរបស់ព្រះបរមកោដ ព្រះបាននរោត្តម សីហនុ ក្នុងការធ្វើបូជនកិច្ចទាមទារ អធិបតេយ្យភាព និងឯករាជ្យជាតិទាំងស្រុងពីនឹមអាណានិគមនិយមបារាំង ដោយកំណត់យកថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ ជាទិវាបុណ្យឯករាជ្យ។
ប្រវត្តិនៃការទាមទារឯករាជ្យ និងការដាក់អាណានិគមន៍
តាមពិតទៅ ចលនានៃការធ្វើការទាមទារឯករាជ្យ មានច្រើន និងរយៈយូរ មុនវត្តមានមកដល់របស់ព្រះបរមកោដ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ទៅទៀត។ ក្រោយប្រជាជនកម្ពុជានាសម័យនោះ ទទួលរងការកៀបសង្កត់ពីសំណាក់រដ្ឋបាលអាណនិគមនៅកម្ពុជា គឺមុន និងក្រោយទេសាភិបាលបារាំងម្នាក់ត្រូវបានសម្លាប់។
ដែលកាលនោះ ចលនាជាច្រើនទាំងនោះ សុទ្ធតែត្រូវបានចាត់ទុកថាជាក្រៅផ្លូវការ និងជាចលនាប៉ះបោល ព្រោះអាចមានជនឆ្លៀតឱកាស និងពុំមានការគាំទ្រ បង្រួបបង្រួមទាំងស្រុងទូទាំងប្រទេស (ឬនិយាយបានថា ស្របច្បាប់)។ ហើយទិដ្ឋភាពនាសម័យនោះ លោក ឌឹក គាម និងលោក ឌឿក អំ បានធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងនិពន្ធរៀបរាប់យ៉ាងក្បោះក្បាយក្នុងសៀវភៅរឿងប្រលោមលោកបែបប្រវត្តិសាស្ដ្រមួយរបស់ពួកគាត់ គឺរឿង «ភូមិតិរច្ឆាន»។ (ប្រសិនបើមិត្តអ្នកអាន មានចាប់អារម្មណ៍ អាចស្វែងរកសៀវភៅរឿងអក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយមនេះអានបន្ថែមបាន។)
រហូតដល់មានវត្តមានរបស់ព្រះបរមកោដ ព្រះបាទនរោត្ត សីហនុ និងបូជនកិច្ចបង្រួបបង្រួមជាតិដើម្បីទាមទារឯករាជ្យរបស់ព្រះអង្គ ដោយលើកទី១ ទទួលពុំទាន់ពេញលេញនៅឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩។ លុះដល់ឆ្នាំ១៩៥៣ ទើបទទួលបានឯករាជ្យភាពជាតិ អធិបតេយ្យភាពជាពេញលេញ និងបរិបូរណ៍។
ការប្រារព្ធពិធីក្នុងទិវាបុណ្យឯករាជ្យ
ការប្រារព្ធពិធីក្នុងទិវាថ្ងៃបុណ្យឯករាជ្យនេះ គឺប្រកបទៅដោយអត្ថន័យយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតរបស់ប្រជាជនខ្មែរយើង ចំពោះឯករាជ្យភាពជាតិ បូរណភាពទឹកដី និងជាតំណាងឱ្យការតស៊ូយកឈ្នះលើនឹមអាណានិគមរបស់បរទេសលើប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល។
នៅថ្ងៃប្រារព្ធនោះ ថ្នាក់ដឹកនាំនិងតំណាងអង្គការរដ្ឋនិងមន្ទីរសាធារណៈការទាំងអស់គឺតម្រូវឱ្យចូលរួមនិងប្រារព្ធពិធីផ្លូវការនៅអំឡុងពេលព្រឹក ដើម្បីប្រារព្ធពិធីអុចបំភ្លឺភ្លើងជ័យ ដែលតំណាងឱ្យជ័យជំនះនៃការតស៊ូយកឈ្នះលើនឹមអាណានិគមនិយមបារាំង។ ហើយភ្លើងជ័យនៅក្នុងកណ្ដាលវិមានឯករាជ្យនេះ នឹងទុករយៈពេល៣ថ្ងៃ រហូតដល់ថ្ងៃទី៣ ទើបមានការពន្លត់ភ្លើងជ័យនេះ ដោយនៅថ្ងៃទី៣នេះ ពុំមានពិធីអ្វីធំដុំដូចថ្ងៃទី១នោះទេ។
ជាធម្មតា ផ្លូវនៅជុំវិញនិងក្បែរវិមានឯករាជ្យត្រូវបានបិទដើម្បីផ្តល់កន្លែងទំនេរសម្រាប់ដំណើរការពិធី។ ពិធីទាំងមូលត្រូវបានចាក់ផ្សាយតាមទូរទស្សន៍ជាតិនិងវិទ្យុ។ ចំណែកឯបណ្តាញទូរទស្សន៍ផ្សេងៗក៏តម្រូវឱ្យចាក់ផ្សាយពិធីនេះដូចទូរទស្សន៍ជាតិផងដែរដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទស្សនា។
អត្ថន័យនៃទិវាបុណ្យឯករាជ្យ
ដូចនេះហើយ ទើបទិវាបុណ្យឯករាជ្យជាតិ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើង មានអត្ថន័យយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ប្រជាជាតិកម្ពុជាទាំងមូល ពិសេសគឺប្រវត្តិនៃការឆ្លងកាត់ក្រោមការដាក់អាណានិគមបរទេស និងការតស៊ូទាមទារមកវិញនៃឯករាជ្យភាពជាតិ អធិបតេយ្យភាពជាពេញលេញ និងបរិបូរណ៍ពីបារាំងសែសនាសម័យនោះ។ ពិសេសជាស្នាព្រហស្ថ ព្រះបរមកោដ ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ក៏ដោយសារសាមិទ្ធិកម្មដ៏អស្ចារ្យនេះ ប្រជារាស្ត្រខ្មែរគ្រប់រូបបានចាត់ទុកព្រះអង្គថាជា «ព្រះបិតាឯករាជ្យជាតិខ្មែរ» និងជា «ព្រះមហាវីរបុរសជាតិ»។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គក្រោយឯករាជ្យ ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ការអភិវឌ្ឍន៍ស្ទើរតែគ្រប់វិស័យ។